٣٦ ئەندامی زنکۆی کوردیی بەشداربوون لە یەکەم هەفتەی ڕاهێناندا لە زانکۆی ئۆسڵۆ

یەکەمین هەفتەی ڕاهێنانی APPRAIS کە لە زانکۆی ئۆسلۆی ئۆسڵۆ، نەرویج بەڕێوەچوو، لە ٩ تا ١٣ی ئایاری ٢٠٢٢ بەڕێوەچوو و ستافی ناوخۆی ٨ دامەزراوەی خوێندنی باڵای هەرێمی کوردستان و وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی حکومەتی هەرێمی کردە ئامانج.

هەفتەی ڕاهێنانەکە زیادکردنی توانست و کارامەیی بەشداربووانی بە ئامانجگرتبوو لە ڕووی دڵنیایی جۆرێتیی، پلاندانانی ستراتیژیی، حوکمڕانیی و جێبەجێکردنی پێوژاۆی بۆڵۆنیا، کە نوێنەرێتیی تەوەرە ناوەندییەکانی پڕۆژەی APPRAIS، “حوکمڕانی، جۆرێتیی، لێپرسراوێتیی: پڕۆسەی چاکسازییەکی یەکلاکەرەوە لە هەرێمی کوردستان”، پڕۆژەکە لە لایەن یەکێتیی ئەورووپییەوە فەند کرابوو لە کارەچێوەی بەرنامەی ئیراسمووس پڵەس – تواناسازیی KA02دا، کە مەبەستیان پاڵپشتیکردنە، لە رێگەی هەرەوەزییکردن لەگەڵ دامەزراوە ئەورووپییەکان، بونیادنانەوە و مۆدێرنکردنی سیستەمی حوکمڕانی دامەزراوەکانی خوێندنی باڵا لە هەرێمی کوردستان، بە سەرنجێکی دیاریکراو لە پلاندنانی ستراتیژیی،  دڵنیایی جۆرێتیی و جێبجێکردنی پێواژۆی بۆڵۆنیا.

36 نوێنەری زانکۆی 8 حکومەتی هەرێمی کوردستان بەشێوەیەکی چالاکانە بەشداری ڕاهێنانەکەیان کرد لەنێوان سەرۆک و جێگری سەرۆک بۆ کاروباری زانستی، بەڕێوەبەری دڵنیایی جۆری، لێپرسراوی فەرمانگەی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان، سەرۆکی لیژنەی بۆلۆنیا، جگە لە 4 نوێنەری وەزارەتی خوێندنی باڵای کوردستان و توێژینەوەی زانستی کە مامەڵە لەگەڵ دڵنیایی کوالیتی و باوەڕپێکردن دەکات. چەندین تەوەری تەواوکەر لەلایەن زیاتر لە ٢٠ ڕاهێنەر و پسپۆڕەوە کە لە بواری لێهاتوویی خۆیاندا لە زانکۆی ئۆسلۆ ناسراون و نەک تەنها، بەڵکو لەلایەن هاوبەشەکانی دیکەی یەکێتی ئەوروپا لە پڕۆژەی APPRAIS، لە زانکۆی مورسیا، لە زانکۆی ئێڤۆرا و لە زانکۆی پیزا، مامەڵەیان لەگەڵدا کرا. گواستنەوەی زانیاری بە شێوەیەکی سەرەکی لە ڕێگەی وانەوتنەوە لە پێشەوە و شیکاری بەراوردکاری توێژینەوەکانی کەیس و وانە فێربووەکان بەدەست هات؛ هەروەها هەندێک گروپی کارکردن بە مەبەستی هاندانی ڕێبازێکی ئیندێکتیڤ ئەنجامدرا.

ڕۆژی یەکەم تایبەت بوو بە تێگەیشتنی گشتی لە چوارچێوەی پرۆسەی بۆلۆنیا بەهۆی بەشدارییەکانی پڕۆفیسۆر. مارکۆ ئاباتێ: جێگری سەرۆکی زانکۆ بۆ وانەوتنەوە، زانکۆی پیزا کە پێشکەشکردنی لەسەر “چوارچێوەی بڕوانامە، دەرئەنجامەکانی فێربوون و چۆنیەتی دیزاینکردنی پرۆگرامی کۆرس بەپێی پرۆسەی بۆلۆنیا” بوو، لەلایەن پڕۆفیسۆر. ماریا خیسۆس پێریاگۆ: ڕێکخەری زانست و تەکنەلۆژیا بۆ کەمپی مارێ نۆسترۆم، زانکۆی مورسیا، کە سەرنجی خستە سەر “پێشکەوتنی خوێندکاران لە کاتی پرۆگرامی خوێندن” و لەلایەن تۆر ئێگیلفۆرلاند، بەرپرسی بەشی فەلسەفە، کلاسیک، مێژووی هونەر و بیرۆکەکان لە ئۆسلۆ زانکۆ، کە تیشکی خستە سەر چۆنیەتی جێبەجێکردنی چاکسازیی پێکهاتەیی پەروەردە لە زانکۆی ئۆسڵۆ لە ژێر ڕۆشنایی بۆلۆنیا. پاشنیوەڕۆی ڕۆژی دووشەممە تایبەت بوو بە وەڵامدانەوەی هەندێک لەو پرسیارانەی کە لە لایەن هاوکارانی کوردەوە هاتبوونە ئاراوە، کە بە شێوەیەکی سەرەکی تایبەت بوو بە تێپەڕاندنی هەندێک لەمپەر و ئاستەنگی پەیوەست بە جێبەجێکردنی پرۆسەی بۆلۆنیا. لە کۆتاییدا، پێشکەشکردنێکی هاوبەش لەلایەن دوو دامەزراوەی خوێندنی باڵای کوردیی، زانکۆی زاخۆ و چەرموو، کە ئەزموونی خۆیان وەک زانکۆ تاقیکارییەکان لە جێبەجێکردنی پرۆسەی بۆلۆنیادا باسکرد، یەکەم ڕۆژی ڕاهێنانی تەواوکرد.

ڕۆژی دووەم تیشک خرایە سەر “سیاسەتەکانی حوکمڕانی خوێندنی باڵا لە نەرویج و لەسەر چەمکی سەربەخۆیی دامەزراوەیی” بە سوپاسەوە بۆ تێڕوانینێکی کورت لەسەر چوارچێوەی یاسایی کەرتی خوێندنی باڵا لە نەرویج، کە لەلایەن بیارن سکۆڤ لە زانکۆی ئۆسلۆ پێشکەشکرا. زانکۆ کوردییەکان ئەگەری ئەوەیان هەبوو کە باس لە چەمکی ئۆتۆنۆمی و پەیوەندییەکانیان لەگەڵ وەزارەتی خوێندنی باڵا بکەن و پێکەوە پێناسەی ئەوە بکەن کە کام ئەو کارانەن کە پێویستە ئەم دووەمیان پاڵپشتی بکرێن بۆ ئەوەی بەشداربن لە بەدیهێنانی ستراتیژییەکە لەلایەن زانکۆکانەوە لە ڕووی لە جێبەجێکردنی پرۆسەی بۆلۆنیا و بەگشتی سەبارەت بە ئەرکی ستراتیژی خۆیان. پاشنیوەڕۆکە بەشداریی نۆکوت – دەزگای نەرویجی بۆ دڵنیایی جۆری لە پەروەردەدا بەخۆیەوە بینی کە تەوەری “دڵنیایی کوالیتی و باوەڕپێکردن لە خوێندنی باڵای نەرویج، لە ڕێگەی چالاکییە سەرەکییەکانیان و ڕۆڵی خۆیانەوە پێشکەش کرد. گرنگییەکی تایبەت تەرخانکراوە هەروەها بە چەمکی دڵنیایی کوالیتی پرۆگرام و خولەکان کە لە ئاستی بەشەوە بینراون لەگەڵ هەندێک وتاردەر و بەشداریکردن لە زانکۆی ئۆسلۆ.

سێیەم ڕۆژی ڕاهێنانەکە تایبەت بوو بە “بەرپرسیارێتی کۆمەڵایەتی زانکۆ و خزمەتگوزاری خوێندکاران“: هاوبەشە کوردەکان توانیان لە ئەزموونی زانکۆی ئۆسلۆ (زنجیرەیەک دەستێوەردان لە ئۆفیسی گواستنەوەی تەکنەلۆژیای زانکۆی ئۆسلۆ (TTO) و لە ماڵی گەشەی زانست و زانستی ژیانەوە) چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەم بابەتەدا بکرێت و باشترکردنی گەیاندنی زانکۆ و ئەرکی سێیەمی لە ڕێگەی دروستکردنی پەیوەندی لەگەڵ بازاڕی کار، بە پڕکردنەوەی بۆشایی نێوان ئۆفەری ئەکادیمی و پێداویستییەکانی کۆمەڵگا. پاشنیوەڕۆ پانێڵێکی سەرنجڕاکێش لەسەر دیموکراسی خوێندکاران و کارمەندان بە بەشداری یۆرگن هامەر سکۆگان سەرۆکی پەرلەمانی خوێندکارانی زانکۆی ئۆسڵۆ بەڕێوەچوو. دانیشتنەکە تیشک دەخاتە سەر گرنگی بەشداریکردنی دیدگای خوێندکاران لە سەرجەم پرۆسەکانی زانکۆدا لە ڕێگەی نوێنەرەکانیانەوە، بۆ دڵنیابوون لەوەی کە لە هەموو کارەکانی زانکۆدا بیستراون – “ ئێمە قەناعەتمان وایە ئەمە وا دەکات زانکۆ باشتر بێت بۆ خوێندکارەکانی، و ئەوەش وا دەکات کە خوێندکاران لە پاداشتدا باشتر کاربەکەن” – سەرۆکی پەرلەمانی خوێندکارانی زانکۆی ئۆسڵۆ وای وت. بەشداری خوێندکاران و هەروەها ئەرکی سێیەم لە پێداویستییەکانی زانکۆ کوردستانییەکانە بۆ ئەوەی زیاتر بەرەوپێش ببرێن بۆ بەڕێوەبردن و ئەدای باشتری تەواوی سیستەمی خوێندنی باڵایان.

ڕۆژی چوارەم دیسانەوە سەرنجی لەسەر دڵنیایی جۆری بوو بەڵام لەسەر بواری توێژینەوە کە یاسا و ڕێنمایی و نۆرمەکانمان بینی لەناو ئەخلاقی توێژینەوە و ڕێنماییەکان بۆ پراکتیکی زانستی باش. زۆر سەرنجڕاکێش بوو بۆ زانکۆ کوردییەکان و وەزارەت بەهەمان شێوە، گوێیان لە ئەزمونی ئەنجوومەنی نیشتمانی توێژینەوە لە نەرویج و شێوازی دانانی ستراتیژی توێژینەوە لەسەر ئاستی نیشتمانی بۆ کەرتی خوێندنی باڵا گرت، هەروەها دەرفەتی پارەدارکردنیان . هەروەها ئەم ڕۆژە بەشداری هاوبەشێکی دیکەی APPRAIS لە یەکێتی ئەوروپا بەخۆیەوە بینی، زانکۆی ئێڤۆرا، بە دەستێوەردانی پڕۆفیسۆر سومۆدیپ سەرکار، کە سەرنجی خستە سەر “سیستەمەکانی هەڵسەنگاندنی دەرەکی وەک میکانیزمێکی کۆنترۆڵکردنی کوالیتی”.

لە کۆتاییدا، پێنجەمین و کۆتا ڕۆژی هەفتەی ڕاهێنان، تیشک خرایە سەر “پلاندانانی ستراتیژی: ڕێگەیەک بۆ دەستەبەرکردنی کوالیتی و یەکگرتوویی لە چالاکییەکانی زانکۆیەکدا” بەهۆی بەشداریکردنی پڕۆفیسۆر. پیتەر ماسن لە بەشی پەروەردەی زانکۆی ئۆسڵۆ، کە وەک مامۆستای نائاسایی لە زانکۆی ستێلێنبۆش لە باشووری ئەفریقا کاری کردووە و هاوڕێیە لە پەیمانگای شتاینهارت بۆ سیاسەتی خوێندنی باڵا، زانکۆی نیویۆرک، ئەمریکا و هەروەها بەشێکە لە گروپی توێژینەوەی “زانین، فێربوون و حوکمڕانی: خوێندن لە خوێندنی باڵا و کار”. پێشکەشکردنەکەی کارایی بوو بۆ دانیشتنی گروپە کارەکان کە هاوکارە کوردەکان هەیانبوو: دابەشبوون بۆ هەر زانکۆیەک، بەشداربووان بانگهێشت کراون بۆ بیرکردنەوە و نووسینی نموونەی پلانی ستراتیژی بۆ زانکۆکەیان/کەرتی خوێندنی باڵا (وەزارەت)، بە دەستنیشانکردنی ئامانجە بەدەست هێنراوەکان بۆ 2023، ئامانجەکان بۆ ماوەی سێ ساڵ و ئامانجە درێژخایەنەکان بۆ نموونە 2030، گرنگیدان بە بەڕێوەبردن/حوکمڕانی، پرۆسەی بۆلۆنیا و سیستەمی دڵنیایی کوالیتی. بۆ هەر ئامانجێک، هەندێک کرداریان داڕشتووە کە پێویستن بۆ گەیشتن بە ئامانجەکان. هاوبەشە کوردەکان چالاکانە پێکەوە کاریان کردووە و، لە پاشنیوەڕۆدا، پلینۆمێک وەک قۆناغی گەڕاندنەوەی ئەو شتانەی کە بەیانیان کاریان لەسەر کردووە، ڕێکخراوە.

هەفتەی مەشق و ڕاهێنان لە ئۆسلۆ بەدوادا وۆرکشۆپێکی تری ڕاهێنان بەڕێوەدەچێت کە لە ١٣ی حوزەیران تا ١٦ی حوزەیران لە زانکۆی سلێمانی لە کوردستان بەڕێوەدەچێت.

تکایە بۆ زانیاری زیاتر لەسەر هەفتەی ڕاهێنانی ئۆسلۆ، ڕاوێژ بە بەرنامەکە بکەن و چاوەڕوانی پێشکەوتنی زیاتر بن.

بۆ زانینی زیاتر دەربارەی پڕۆژەی APPRAIS، ئەوەی تا ئێستا کراوە و دەربارەی هەنگاوەکانی داهاتوو، دوودڵ مەبە لە سەردانی ماڵپەڕی پڕۆژەکە: www.appraisproject.eu